Effectstudies uit de positieve psychologie laten zien dat mensen gelukkiger en veerkrachtiger worden als ze hun kernkwaliteiten bewust inzetten. Wanneer iemand leeft vanuit zijn natuurlijke kracht — denk aan rust, daadkracht, creativiteit of empathie — ontstaat er een natuurlijke ‘flow’. Ze leven dichter bij zichzelf en vanuit een natuurlijke ‘flow state’. Dingen kosten minder moeite, keuzes voelen kloppend, en energie stroomt.
Maar zodra stress, verwachtingen of belemmeringen het overnemen, verdwijnt die flow. Denk maar aan patronen als:
“Ik wil meer rust ervaren, maar ik blijf steeds doorgaan.”
Of:
“Ik wil mezelf meer laten horen, maar ik houd me toch stil.”
Dat zijn geen onwil of tekortkomingen — het zijn oude beschermingsmechanismen die ooit nuttig waren, maar nu niet meer dienen. Wetenschapper Fred Korthagen beschreef dit proces mooi in zijn ui-model. Volgens dit model bestaat ieder mens uit verschillende lagen: omgeving, gedrag, vaardigheden, overtuigingen, identiteit en kern. Een belemmering kan op elke laag ontstaan — en vaak beïnvloeden die lagen elkaar.
Een voorbeeld:
Je werkt in een omgeving waar weinig ruimte is voor fouten (omgevingslaag).
Na verloop van tijd ontwikkel je de overtuiging: “Ik mag geen fouten maken.”
Die overtuiging beïnvloedt je gedrag: je speelt op veilig, neemt minder initiatief.
En dat gedrag bevestigt weer de overtuiging.
Zo houd je jezelf — onbewust — gevangen in je eigen werkelijkheid.
Op die manier hebben we een eigen werkelijk gecreëerd en is de cirkel rond. Uit onderzoek komt naar voren dat de positieve effecten binnen coaching vaak verdwijnen, doordat men terug valt in oude patronen. Belemmeringen nemen het over. En dat is nu net wat we niet willen. Dus hoe zorgen we er dan voor jouw patronen doorbroken worden en plaatsmaken voor blijvende nieuwe patronen gestuurd op flow?
Waarom overtuigingen niet zomaar verdwijnen
Veel coaches proberen belemmerende overtuigingen direct te veranderen. Maar hoe harder je tegen een overtuiging ingaat, hoe sterker die wordt. Dat noemen we het rebound effect.
Als iemand bijvoorbeeld denkt:
“Ik ben niet goed genoeg,”
en jij zegt:
“Jawel hoor, je bent fantastisch!”
dan voelt dat voor diegene vaak niet waar. De overtuiging verzet zich — en wint.
Je kunt zo’n negatieve overtuiging dus proberen te veranderen, maar hoe harder je dat probeert, hoe sterker hij wordt.
De kracht ligt niet in overtuiging, maar in bewustwording
Als je iemand dus echt wilt helpen, ga je niet in discussie over de vraag of de overtuiging waar is of niet, maar help je de ander bewust te worden van de overtuiging en diens belemmerende effect op situatie en op de persoon. Vaak hebben mensen helemaal niet door welke belemmering er plaats vindt. Het bevindt zich namelijk in hun waarheidswereld.
De kracht ligt dus niet in overtuigen, maar in bewustwording. De sleutel van krachtgerichte coaching is kunnen inzien dat het patroon een positieve intentie heeft of heeft gehad, en dat je met mildheid kunt kijken naar de belemmering die het nu vormt en ervoor kunt kiezen om er nu niet meer in mee te gaan. Dit wordt ook wel de ACT methode – ofwel de Acceptance and Commitment Therapy, en is een vorm van psychotherapie die leert om negatieve gedachten en gevoelens te accepteren in plaats van ertegen te vechten, en tegelijkertijd te focussen op wat werkelijk belangrijk is in je leven (je ‘waarden’) om zo een waardevol en betekenisvol leven te leiden. Wanneer iemand gaat zien hóe een overtuiging zijn gedrag beïnvloedt, ontstaat er ruimte om te kiezen.
Als de diepere ui-lagen (identiteit, betrokkenheid, kernkwaliteiten) meedoen in de bewustwording van jezelf en in het reflectieproces, spreken we van kernreflectie. Onderzoek heeft aangetoond dat het toepassen van kernreflectie leidt tot diepgaand leren dat doorwerkt in het gedrag en duurzaam is. En dat is nu precies waar krachtgerichte coaching op gericht is. Duurzame verandering door te leven vanuit de kern.
De krachtgerichte benadering: van belemmering naar intentie
In krachtgerichte coaching kijken we met mildheid naar patronen. We onderzoeken wat de positieve intentie ooit was.
Bijvoorbeeld:
- De drang om te controleren kwam ooit voort uit de wens om veiligheid te creëren.
- De neiging om te zorgen ontstond misschien uit liefde en verbinding.
- De neiging om te presteren diende ooit om erkenning te krijgen.
Als die intentie gezien en erkend wordt, hoeft het patroon niet langer te vechten. Dan kan iemand ruimte maken om zijn kernkwaliteit weer vrij te laten stromen — zonder de ballast van oude overtuigingen. Dat moment van inzicht uit kernreflectie — die interne shift — is het begin van duurzame verandering.
Zelfregulatie middels krachtgerichte coaching
Wanneer iemand leert zijn aandacht te verleggen van de belemmering naar zijn eigen potentieel, ontstaat er iets fundamenteels: zelfregulatie. Je leert herkennen wanneer je oude patronen aan het overnemen zijn, en je kiest bewust om terug te keren naar je kracht.
Door je aandacht te verschuiven van een belemmering naar je potentieel, leer je de regie te nemen over het belemmerende patroon. Dat is de sleutel tot het vermogen van zelfregulatie. Dat is duurzame ontwikkeling — niet gebaseerd op wilskracht, maar op bewustzijn, zelfkennis en innerlijke mildheid.
Van overleven naar leven vanuit kracht
Als coach is het mijn missie om die bewustwording te begeleiden. Om mensen niet alleen inzichten te geven, maar te helpen leven vanuit hun kern —zodat verandering niet tijdelijk is, maar geïntegreerd in wie ze zijn.
Heb jij al meerdere coaches gehad, zonder langdurig effect en wil jij leren hoe je duurzaam verschil maakt – zodat je je leven echt kunt veranderen?
In het traject ‘Ontdek je Kracht‘ leer je vanuit zelfreflectie je jezelf zien en werken we middels zelfregulatie aan de fundamentele basis zodat jouw leven weer gaat stromen.
Dat moment van bewust kiezen — dat is waar duurzame verandering begint. 🌿
Comments +